Wat heeft de gemeente ervoor gedaan?

Veiligheid: samenwerken aan een veilige stad

In 2018 is door de gemeente en veiligheidspartners hard gewerkt aan het versterken van de veiligheid in de stad. Hierbij is met name gefocust op de prioriteiten. Het kiezen van prioriteiten heeft geholpen om de aandacht en inzet te bundelen omdat de actualiteit vaak om voorrang vraagt. Over de gehele breedte zijn er in 2018 opnieuw minder misdrijven gepleegd dan in 2017. Het totaal aantal misdrijven is gedaald met 5% naar 3951. Voor het tweede jaar op rij daalde het aantal woninginbraken fors, dit jaar is een daling gerealiseerd van 28%. Ook de meldingen overlast door jeugd zijn gedaald met 23%. Gemeente en politie zijn blij met deze resultaten.

Hieronder volgt een toelichting op de verschillende onderdelen.

In 2018 werkte de gemeente Gouda aan de volgende vijf prioriteiten:

1. High impact crimes: woninginbraken

Het totaal aantal HIC-crimes (overvallen, inbraken, straatroof, geweld) is in 2018 afgenomen met 23%. Dit is met name te danken aan de daling van het aantal woninginbraken. De categorie geweld liet een daling van 16% zien. In 2018 vonden er 5 overvallen plaats.

Overzicht van maatregelen en resultaten 2018:

• Er is 15 maal een last onder dwangsom opgelegd voor het vervoeren of bij zich hebben van inbrekerswerktuigen. Als deze last binnen een periode van vijf jaar overtreden wordt, moet een dwangsom van € 2.500 per geconstateerde overtreding aan de gemeente betaald worden, met een maximum van € 10.000. Eén persoon is in 2018 voor de tweede maal aangehouden met inbrekerswerktuigen. De last is verbeurd en de persoon in kwestie heeft hierop een beschikking ontvangen.
• Er is één maal een financiële beloning van € 500 uitgekeerd voor een tip over een inbraaksituatie die heeft geleid tot aanhouding van de verdachte en voorgeleiding bij de rechtercommissaris.
• De politie heeft het afgelopen jaar 19 helingcontroles uitgevoerd. Het plan van aanpak rondom heling is opgesteld en vanuit de gemeente is er inmiddels toegang tot het Digitaal Opkopers Loket (DOL).
• In de hotspot Korte Akkeren zijn in 2018 op verschillende momenten matrixborden geplaatst, daarnaast zijn in de zomervakantie en tijdens de donkere dagen matrixborden op hotspots in de stad geplaatst.
• Door middel van vakantietoezichtservice is het toezicht op door vakantie onbewoonde woningen geïntensiveerd. Dit toezicht wordt uitgevoerd door de medewerkers van stadstoezicht in afstemming met de politie. Totaal hebben zich vorig jaar 277 huishoudens aangemeld voor de vakantieservice.
• Het afgelopen jaar is één veiligheids- en leefbaarheidsbijeenkomsten georganiseerd, 9 inwoners hebben gebruik gemaakt van de poortverlichtingsregeling, 6 maal is 'Tent in de wijk' ingericht, om direct na een inbrakenpiek in een straat of buurt voorlichting te geven over inbraakpreventie en beschikbare subsidieregelingen.
• Er is een wervingsactie gehouden door Burgernet om meer inwoners te betrekken en deel te laten nemen aan Burgernet.
• Met de 119 beheerders van nieuwe en bestaande app-groepen is veel informatie gedeeld over hotspotlocaties, actuele gebeurtenissen en de bestaande regelingen. Daarnaast deelt de politie via de zogenoemde Heterdaadgroep tijdkritische informatie met de BuurtWhatsAppgroepen om zo tips te krijgen van mogelijke getuigen van de inbraak of verdachte situatie.
• In totaal zijn er vorig jaar 285 aanvragen ingediend en gehonoreerd onder de Subsidieregeling inbraakwerende maatregelen.
• Gedurende het jaar zijn samen met bewoners diverse hotspots geschouwd om zo zwakke plekken te kunnen aanpakken. Er is gekeken naar de kwaliteit en kwantiteit van de straatverlichting, overhangend groen en de mogelijkheid om achterpaden te compartimenteren en beter te verlichten. Ook zijn de buurtvoorlichters ingezet om in de Joubertstraat en Krugerlaan in Kort Haarlem te onderzoeken of extra maatregelen noodzakelijk zijn om de buurt veiliger te maken.
• In de Vogelbuurt in Korte Akkeren is in de donkere achterpaden verlichting aangebracht. Ook zijn in deze buurt verschillende bijeenkomsten georganiseerd om bewoners te informeren over het hoge aantal inbraken in Korte Akkeren. Een plan om de achterpaden met poorten af te sluiten is begin 2019 uitgevoerd, ook de achterpaden van de Mosstraat in Korte Akkeren zijn van extra verlichting voorzien.
• Door meer relevante informatie te veredelen en te verwerken in systemen als GIS (Geo Informatie Systeem) en SPSS is meer zicht gekomen op de problematiek. Daarnaast is actie ondernomen om VIS (veiligheidsinformatiesysteem) te introduceren, begin 2019 is dit in gebruik genomen.

2. Ondermijning

Het programma Aanpak Ondermijning is in 2017 gestart en 2018 is een jaar geweest waarin alle betrokkenen, intern en extern, volgens de opzet hebben gewerkt. De aanpak bestaat uit vier sporen en een schakelteam. De sporen hebben betrekking op (criminele) knooppunten, hennepteelt en drugshandel, criminele netwerken en bestuurlijke ondermijning. In het schakelteam worden signalen van ondermijning geduid, geprioriteerd en gewogen. Het schakelteam komt tweewekelijks bij elkaar. Er wordt daarin samengewerkt door de gemeente met politie en ODMH. Vanuit de gemeente wordt geparticipeerd door de afdeling Veiligheid en Wijken, Sociale Recherche en de Stadsmarinier. Daarnaast is er sprak van agendaleden die geïnformeerd worden over de locaties en (rechts-)personen waarover ondermijningssignalen worden ontvangen. Deze agendaleden zijn partners uit het RIEC-convenant (protocol voor informatie-uitwisseling).

In 2018 heeft het schakelteam in totaal 54 nieuwe signalen van ondermijning geduid. Signalen kunnen betrekking hebben op alle vier de sporen van het programma. In vier gevallen hebben de acties geleid tot ontwikkeling van nieuw beleid, in twee gevallen tot het oppakken van een project en in twee gevallen tot een zogenaamd RIEC-signaal. Er hebben vier integrale horecacontroles plaatsgevonden, dit gebeurt naast de reguliere horecacontroles op basis van ondermijningssignalen. Alle aanvragen voor een exploitatievergunning Drank- en Horeca worden getoetst aan de wet Bibob (25). Er zijn zeven verschillende horecalocaties aangepakt vanwege signalen van schijnbeheer. De maatregelen bestonden uit het intrekken van de exploitatievergunning, integrale controles, en dwangsommen opleggen.

Er zijn gedurende het jaar veertien hennepinformatieberichten ontvangen van de politie en daarnaast is in tien zaken direct een bestuurlijke rapportage opgemaakt (deze zaken zijn vaak harddrugs gerelateerd). Die 24 casussen hebben geresulteerd in elf sluitingen en twee voorgenomen sluitingen. De sluitingen betreffen twee lokalen, zeven sociale huurwoningen en vier particuliere woningen. Daarnaast zijn er tien waarschuwingen gegeven op grond van het opiumbeleid en is een dossier nog in behandeling. In 2018 zijn drie horecabedrijven gesloten wegens het aantreffen van drugs, twee voor de duur van twaalf maanden en een voor de duur van drie maanden.

In 2018 is gestart met de tweede familie in het kader van de familie-aanpak. De gekozen familie zorgt voor veel overlast in de wijk en een aantal jongeren zit in de Top60. Er heeft ook een onderzoek naar de bestuurlijke weerbaarheid van het bestuur in Gouda plaatsgevonden. Het bestuur betreft dan college, raad en ambtelijke organisatie. Verbeterpunten zitten op het gebied van awareness voor ondermijningsrisico’s, meer kennis over bevoegdheden, wet Bibob en informatiedeling en de noodzaak van overzicht over de kwetsbare functies binnen het bestuur.

Ten slotte is in 2018 gebleken dat de alertheid op ondermijning ook tot gevolg heeft dat er ongeveer 10% meer signalen daarover worden gemeld. Deze signalen moeten worden besproken en afgestemd met partners. Vervolgens moet bij een deel daarvan bestuurlijk of integraal actie worden ondernomen. Dat heeft een vergroten van de werkdruk tot gevolg gehad bij verschillende functies. Op termijn vergt dat mogelijk organisatie-aanpassingen.

3. Radicalisering

In 2018 heeft de aanpak radicalisering zich verder versterkt. De netwerkregisseur radicalisering richtte zich op de verdere uitbouw van het netwerk van betrokken bewoners van Gouda. Zo is er bijvoorbeeld een overleg tussen burgemeester en moskeebesturen opgezet. Daarnaast zet de netwerkregisseur zich in bij incidenten of relevante actuele ontwikkelingen. Dit kan het geval zijn als er bijvoorbeeld sociale spanningen in de stad ontstaan. Verder heeft de netwerkregisseur met andere betrokkenen een tweetal stadsdebatten georganiseerd. Een van de thema’s van deze debatten was: ‘Religieuze orthodoxie: accepteren, gedogen of verbieden’. Voor dit debat waren diverse sprekers uit Gouda, maar ook elders uit het land uitgenodigd.

De casusregisseur heeft zich in 2018 gericht op de preventie van radicalisering en de persoonsgerichte aanpak van (mogelijk) geradicaliseerde personen en werkt daarbij samen met professionals en familie/vrienden van geradicaliseerden. De casusregisseur heeft de regie op interventies op subjecten en werkt daarbij samen met andere organisaties in Gouda. Voorts heeft de casusregisseur ook diverse trainingen gegeven aan professionals in het sociaal domein.

Terugkeerders

Gouda is voor zover mogelijk voorbereid op de terugkeer van uitreizigers door continu goed in contact te staan met de landelijke instanties. In het geval van terugkeer zal er op landelijke niveau screening plaatsvinden en een advies worden gegeven over de uit te voeren aanpak. Vanuit Gouda heeft de casusregisseur radicalisering de regie op de inzet op terugkeerders.

4. Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit

Er is sprake van een afname van problematische jeugdgroepen op straat, wat te zien is in een verdere daling van de meldingen jeugdoverlast met 23%. Dit aantal daalde van 755 in 2017 naar 582 in 2018. Daar waar meldingen rond jeugdoverlast toe namen, zijn vanuit de actieoverleggen direct acties ondernomen: probleem in beeld, analyseren en een passende aanpak op maat met inbreng van betrokken partners.

Voor Korte Akkeren en Goverwelle is het instrument Groepsscan ingezet. Dit is een methode waarmee politie samen met andere partijen de samenstelling van jeugdgroepen analyseert. In beide genoemde wijken was namelijk wel sprake van overlastgevend gedrag.

Deze grondige aanpak was nodig om de onderlinge verhoudingen goed in kaart te brengen. In 2019 worden de uitkomsten omgezet in maatregelen.

Top60

In de Top60 aanpak wordt repressie gecombineerd met zorg en preventie. In 2018 vielen 63 jongeren binnen de aanpak. In ongeveer de helft van de gevallen is politie de casushouder. Dit betekent dat de jongere geen zorg accepteert en niet meewerkt aan behandeling. Zij worden repressief benaderd en bij voorgeleiding door het OM wordt in aanmerking genomen dat zij een Top60 notering hebben. In de andere helft van de gevallen staat de jongere enigszins open voor hulp of zijn er voorwaarden opgelegd door de rechter. De reclassering speelt daarin een grote rol.

In 2018 zijn 36 van de 63 jongeren die onder de aanpak vielen een of meerdere malen aangehouden voor een misdrijf. In totaal betrof dit 54 aanhoudingen voor een misdrijf (waaronder 17 maal aanhouding voor woninginbraak). Dit betekent dat in 2018 58% recidiveerde. De doelstelling (max. 50% recidive) is hiermee voor deze periode niet behaald. Van de 63 jongeren zijn er gedurende 2018 drie op de monitorlijst geplaatst. Dit zijn zaken die afgeschaald kunnen worden omdat de jongere goede stappen zet. Zij worden vanaf dat moment nog twee jaar gemonitord. Vier casussen zijn in 2018 afgesloten vanwege verhuizing.

Preventieve aanpak

In relatie tot het sociaal domein is het noodzakelijk om integraal te kijken naar wat jongeren en soms gezinnen beweegt om te ‘kiezen’ voor een criminele carrière. Het doorbreken van patronen is een prioriteit van het gehele college. Het college zet hier dan ook gezamenlijk de schouders onder. Naast de repressieve aanpak vergt dit probleem namelijk ook een sterke preventieve aanpak om te voorkomen dat jongeren terecht komen in de criminaliteit. Vanuit Werk en Inkomen, Jeugd, Zorg en Onderwijs wordt met de veiligheidsketen samengewerkt aan het structureel versterken van kansen op een reguliere ontwikkeling, loopbaan en carrière van risicogroepen. Het project Loods 15, een kleinschalige onderwijsopvangvoorziening, is hier een goed voorbeeld van.

Het jongerenwerk zette zich in om in contact te komen met jongeren door ambulant aanwezig te zijn in de wijken. Daarnaast zijn er gerichte activiteiten georganiseerd door en voor jongeren.

5. Sociale overlast

Het doel in het afgelopen jaar was om de integrale aanpak op woonoverlast te verbeteren en overlast door personen met verward gedrag op straat tegen te gaan, zowel vanuit het oogpunt van veiligheid als van zorg. De Goudse aanpak wordt vooral in regioverband vorm gegeven, waarbij het doel is om overlastgevend en verward gedrag integraal aan te pakken. Zie hiervoor programma 2.

Het doel om het aantal meldingen rondom burenruzie en conflictbemiddeling met 5% per jaar te laten dalen is in 2018 net niet gehaald, er was sprake van een daling van 3%. Buurtbemiddeling op vrijwillige basis leverde een flinke bijdrage aan het oplossen van conflicten. Het aantal meldingen 'overlast door personen' is gestegen met 12% tot 637 meldingen. Ook landelijk gezien is er sprake van een stijging.

6. Stadstoezicht

Het team Stadstoezicht werd op veel verschillende zaken ingezet. Dit varieert van het uitkijken van cameratoezicht tot activiteiten op straat op het gebied van parkeren, milieu en het gebiedsgericht werken in de wijken. De taakuitbreidingen van de afgelopen jaren (onder andere Toezicht Drank en Horecawet, beveiliging Huis van de Stad, Havendienst en Jeugdtoezicht) zijn hier bij gekomen. Het team bestaat uit bikers, milieu inspecteurs, inspecteur openbaar gebied, marktmeester, observanten, brugwachters en beveiligers die allemaal toezicht houden op het juiste gebruik van de openbare ruimte en het Huis van de Stad. Vaak combineert een medewerker hierbij verschillende rollen.

In 2018 is DIFTAR ingevoerd, de gescheiden inzameling van al het afval, waarbij alleen voor het restafval betaald moet gaan worden. Tegelijkertijd is de MijnGemeente App ingevoerd. Dit heeft geresulteerd in een toename van een aantal meldingen van 1095 in 2017 naar 4973 meldingen in 2018. Er zijn 500 bekeuringen met spoedeisende bestuursdwang opgelegd, van € 90.

Cijfers:

• De bikers zijn 909 keer repressief opgetreden;
• Er zijn 567 incidenten aangemaakt bij het uitkijken van camera's;
• Er zijn 6992 naheffingen parkeren (''parkeerboetes'') opgelegd; dit aantal is lager dan vorig jaar vanwege het invoeren van mobiel betalen;
• 475 zwerffietsen zijn opgehaald na een melding via Mijn gemeente app;
• Voor fietsen in voetgangersgebied zijn 194 bekeuringen opgelegd;
• 277 woningen zijn gecontroleerd in verband met vakantietoezicht;
• Er zijn 132 aanhangers of voertuigwrakken weggesleept of weggehaald door de eigenaar;
• Aan beveiliging in het Huis van de Stad heeft stadstoezicht 2722 uur besteed.

Overig 

In 2018 zijn er negen huisverboden opgelegd. Huisverboden worden opgelegd in situaties van huiselijk geweld richting huisgenoten. Huisverboden worden tijdelijk opgelegd, voor een periode van 10 dagen. Vlak voor het verloop van deze termijn beslist de burgemeester of de termijn moet worden verlengd, met maximaal 18 dagen.

In 2018 zijn twee gebiedsverboden opgelegd. Gebiedsontzeggingen hebben doorgaans betrekking op verstoring van de openbare orde.

Er hebben 53 drank- en horeca controles plaatsgevonden, dit heeft geleid tot 23 waarschuwingen. Waarschuwingen hebben betrekking op overtreding van de Drank- en Horecawet en de APV, zoals het niet aanwezig zijn van leidinggevenden, het niet kunnen tonen van de vergunningen of het veroorzaken van overlast.

Er is 1 exploitatievergunning ingetrokken, omdat de exploitant geen gebruik maakte van de vergunning. Daarnaast is er een tijdelijke sluiting van 2 weken opgelegd aan een afhaalzaak wegens overtreding brandveiligheidseisen.

Bestuur

Noodverordening Turfmarktkerk

De gemeente heeft vanuit veiligheidsperspectief via spoedbestuursdwang ingegrepen. Daarnaast is ook een noodverordening van kracht geweest.

Regiodeal voor bodemdaling

In 2018 heeft de nadruk gelegen op een aanvraag voor een regiodeal rondom de aanpak van bodemdaling. In dit kader heeft eerst een werkbezoek plaatsgevonden van de minister van LNV en de staatssecretaris van IenW. Daarna is een aanvraag voor een deal ingediend met acht verschillende overheden (drie gemeenten, twee provincies en drie waterschappen). Deze aanvraag is eind 2018 gehonoreerd: uit de regio-envelop komt (maximaal) € 10 miljoen beschikbaar voor de aanpak van bodemdaling.

Samenwerking met Alphen aan den Rijn en Woerden (AGW)

Gouda onderhoudt een netwerksamenwerking met de gemeenten Alphen en Woerden. Deze samenwerking is georganiseerd rondom drie bestuurlijke tafels: Infra en bodem, Groene Hart Werkt! en Vrije tijd, Water en Groen. Activiteiten in het AGW-netwerk in 2018 hadden onder andere betrekking op de organisatie van ‘Kom binnen bij bedrijven’, de uitvoering van projecten in het kader van ‘gebiedsgericht werken’ (een provinciale subsidie), de ontwikkeling van drijvende overnachtingsmogelijkheden voor meerdaags varen en de verkenning van toekomstige mogelijkheden voor (inter)nationaal toerisme in het Groene Hart. Ook is geïnvesteerd in de opzet van een nieuwsbrief in AGW-verband.

G40
De G40 is het netwerk van (40) grote steden in Nederland. De gemeente Gouda maakt hier onderdeel vanuit en was tot en met eind 2018 vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur.

In 2018 heeft de G40 een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het Interbestuurlijk Programma (IBP), een samenwerkingstraject van verschillende overheidslagen om maatschappelijke opgaven gezamenlijk op te pakken. Hoewel de gedachte achter het IBP brede steun had van de G40, was er ook stevige kritiek, met name op de wijze waarop op landelijk niveau werd omgegaan met een aantal financiële vraagstukken in het sociale domein. Op dit punt heeft de G40 een lobby ingezet, mede via een aantal moties op beide VNG-congressen in 2018.

Andere inhoudelijke vraagstukken waar de G40 zich in 2018 op heeft gericht en/of aandacht voor heeft gevraagd via een lobby, zijn onder meer de totstandkoming van het klimaatakkoord, de investeringscapaciteit van woningcorporaties, het wetgevingstraject rondom de Omgevingswet en de totstandkoming van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en het concept-preventieakkoord. Verder heeft de G40 een bijdrage geleverd om de tweede editie van de Dag van de Stad mogelijk te maken, een groot evenement dat in 2018 plaatsvond in Amersfoort.

De gemeente Gouda voerde in 2018 voor het laatste jaar de administratie van de G40. De jaarrekening van de G40 laat een positief resultaat zien van zo’n € 160.000. Dit zal gerestitueerd worden aan alle G40-steden via een verrekening met de contributie over 2019. Tevens zal er een vrijval in de reserves van de G40 plaatsvinden, die eveneens verrekend wordt via de contributie. In 2019 zal de gemeente Gouda de administratie overdragen aan de stad van de nieuwe penningmeester van de G40.

Meer informatie over de G40, is te vinden via: www.G40stedennetwerk.nl

Bestuur: interactie met de stad en bestuurlijke integriteit

Het college wil samen met inwoners het beste uit de stad halen. Bij het uitvoeren van plannen staat interactie met de betrokkenen centraal. In het ruimtelijke en sociaal domein zijn hier meerdere voorbeelden van gegeven, zie hiervoor ook programma 7.

Bestuurlijke integriteit is een onderdeel van de aanpak op ondermijning: er heeft een onderzoek naar de bestuurlijke weerbaarheid van het bestuur in Gouda plaatsgevonden. Er komt specifiek aandacht voor de kwetsbare functies binnen het bestuur.

Indicatoren

De volgende indicatoren worden gebruikt om de voortgang in de realisatie van de doelstellingen te monitoren. Binnen het programma Veiligheid en bestuur zijn er alleen indicatoren ten aanzien van veiligheid.